Tri glavne pljuvačne žljezde su parotidna žljezda, submandibularna žljezda (koja se naziva i submaksilarna žljezda) i sublingvalne žljezde. Pljuvačka se odliva u usta kroz male cjevčice koje se nazivaju kanali. Pljuvačne žljezde proizvode pljuvačku za vlaženje usta, za zaštitu zuba od karijesa i za varenje hrane.
Parotidna žljezda čini 25 procenata pljuvačke i odliva se u usta blizu gornjih zuba. Submandibularna žljezda čini 70 procenata pljuvačke i sliva se u usta ispod jezika.Podjezična žlezda čini 5 procenata pljuvačke i odliva se u dno usta.
Pored toga, 600-1.000 sitnih žlezda (manjih pljuvačnih žljezda) nalazi se na usnama, unutrašnjem obrazu i sluzokoži usta i grla. Najčešći problemi sa pljuvačnom žljezdom nastaju kada se kanali začepe i pljuvačka ne može da se ocijedi.
Problemi sa kanalima
Sijalolitijaza (uzdah a lo BEDRO a sis) je stanje u kojem se u žljezdama formiraju sitni pljuvačni kamenčići. Kamenje, zvano sijaloliti, napravljeno je od kalcijuma.
Neki kamenci ne izazivaju nikakve simptome, ali neki blokiraju kanale. Protok pljuvačke je djelimično ili potpuno zaustavljen. Žljezda se može povećati i može se razviti infekcija.
Sialadenitis (uzdah a la dent I tis) je bolna infekcija pljuvačne žljezde. Obično su uzročnici stafilokoki, streptokoki, Haemophilus influenzae ili anaerobne bakterije. Stanje je uobičajeno kod starijih ljudi koji imaju kamenje u pljuvačnim žljezdama, ali novorođenčad može razviti sialadenitis tokom prvih nekoliko nedelja života.
Sialadenitis može postati teška infekcija ako se ne lječi pravilno.
Virusne infekcije poput zaušaka, gripa, Coksackie virusa, ehovirusa i citomegalovirusa mogu dovesti do povećanja pljuvačnih žljezda.
Ciste se mogu razviti u pljuvačnim žlezdama nakon povreda, infekcija, kamena ili tumora. Ponekad se bebe rađaju sa cistama u parotidnoj žljezdi zbog problema sa ranim razvojem ušiju.
Tumori
Većina tumora pljuvačke su benigni (nekancerozni), ali mogu biti i kancerogeni. Većina tumora pljuvačke raste u parotidnoj žlezdi.
Pleomorfni adenomi su najčešći tumor parotida. Sporo raste i benigna je. Pleomorfni adenom počinje kao bezbolna kvržica na zadnjem delu vilice, odmah ispod ušne resice. Oni su češći kod žena.
Benigni pleomorfni adenomi takođe mogu rasti u submandibularnoj žlezdi i manjim pljuvačnim žlezdama, ali ređe nego u parotidnoj.
Vartinov tumor je drugi najčešći benigni tumor parotidne žlezde. Češće je kod starijih muškaraca.
Kancerozni (maligni) tumori su retki u pljuvačnim žlezdama i obično se javljaju između 50 i 60 godina. Neki tipovi rastu brzo, a neki sporo.
Druga stanja pljuvačnih žlezda
Sjogrenov sindrom je hronična bolest. BIJela krvna zrnca napadaju žlJezde koje proizvode vlagu, kao što su pljuvačne žlJezde, žlJezde koje proizvode suze, a ponekad i znojne i lojne žlJezde. Najviše su pogođene žene srednjih godina. Sjogrenov sindrom se često javlja kod ljudi koji imaju reumatoidni artritis, lupus, sklerodermu i polimiozitis.
Sialadenoza je bezbolno povećanje pljuvačne žlJezde bez poznatog uzroka. Parotida je obično zahvaćena žlJezda.
Blistav osmjeh i briga o zdravlju zuba
Šta uzrokuje bolest pljuvačnih žlezda?
Tačan uzrok nije poznat, ali određeni faktori mogu doprinJeti stanju:
Dehidracija, koja zgušnjava pljuvačku
Smanjen unos hrane, što smanjuje potražnju za pljuvačkom
Antihistaminici, Ljekovi za krvni pritisak, psihijatrijski lekovi i drugi lJekovi koji mogu smanjiti proizvodnju pljuvačke
Pratite nas na društvenim mrežama